Beta Berk Bayındır’a İthafen.
Geçtiğimiz haftalarda yazdığım Kolej Ceket yazısında bahsettiğim gibi aslında bu şapka işi de yakışanı, ortamların göz bebeği yaparken, yakışmayanı, düdük gibi ortada bırakır, sadece kişinin kafa yapısı, şapkanın rengi, markası modeli değil kişinin kombin yeteneğini de ortaya çıkartır bu meret. Yakışan da Eazy e gibi dururken yakışmayanı Binali Yıldırım’a çevirir. Köyde tarla sürerken kerkeneze dönmeyeyim diye kafama geçirdiğim Biryağ şapkası, zamanla Snapback’lere, Fullcap’lere dönüştü.
Şapkam değişti değişmesine ama düdüklüğüm baki kaldı.
Bu yazımızda ikonik hale gelen ‘’White Sox Şapkası’’ ile Hiphop Kültürünü harmanlıyoruz. Bilen bilir TDK benim için en önemli kurumlardandır, eğer bir söz öbeğine giriş yapacaksam ilk baktığım yer TDK olur. Sürtük sözcüğünü, ‘’Vaktini çok gezerek geçiren, evinde oturmayan kadın, Aynı anda birden fazla kişiyle gönül eğlendiren kadın ve hayat kadını.’’ olarak tanımlayan TDK, Şapka sözcüğünü ‘’Keçe, hasır, kumaş, ip vb. ile yapılan başlık.’’ olarak tanımlamakta.
Siyasi mesaj kısmını geçip konuya giriş yapıyorum.
Wikipedia kayıtlarına göre şapkanın tarihi milattan önce 3000 li yıllara dayanıyor ama bizim işimiz 1950’li yıllarla.
1950’li yıllara kadar kenarları bükülü olan şapkalar yeniden tasarlanarak beyzbol takımları için kenarları düz, daha kalın ve daha gösterişli hale geldi. Takım renklerine göre üretilen ve ön yüze bakan geniş kısımlarında logoların yer aldığı yeni üretim şapkalar 1990’lı yıllarda hiphop sanatçılarının ilgisini çekti ve kültürümüze havalı bir giriş yaptı. Hiphop birçok kültürü etkilediği gibi kuşkusuz birçok kültürden de etkilenmiştir. Beyzbol kültüründen de sadece şapkalarını değil gömleklerini de almıştır. Büyükbabamız Eazy-e ‘nin en güzel fotoğrafları, kafasında, Amerika’nın ilk profesyonel Beyzbol takımlarından biri olan ‘’Chicago White Sox’’ şapkasının olduğu fotoğraflarıdır.
Aralarında Dr. Dre, Eazy-E ve Ice Cube gibi dev isimlerin bulunduğu efsanevi rap grubu NWA üyelerinin Chicago White Sox şapkalarına olan ilgileri beyzbol ve hiphop tutkunlarının kesişim kümesi oluyor, her iki grubun birbirlerine sempati beslemesi ile kalmıyor, kültürler arası esinlenmelere de sebebiyet veriyordu.
2017 yılında, Ice Cube, Chicago’yu ziyaret ederken, eski Chicago Bulls yıldızı Kendall Gill ona NWA’nın neden White Sox şapkasını seçtiğini sordu. Ice Cube olaya renklerden girdi. “Chicago renklerini siyah beyaza çevirdi. Bizim için mükemmeldi”.
E tabii NWA listeleri kasıp kavururken giydikleri her üründe satış rekorları kırıyordu, 1990’lı yılların sonunda, White Sox, 26 beyzbol takımı arasında ürün satışlarında 18. sıradaydı. 1991 yılının ağustos ayında, New York Yankees ve Oakland A’nın arkasından üçüncü oldular.
Yıllar yılları kovaladı ve sene oldu 2016, NWA ile organik ve doğal bir çıkış yakalayan White Sox, satışları artırmak için bu sefer rapçi Chance ve teksiil markası New Era ile bir anlaşma yaptı özel tasarım şapkalarını taraftarları ile buluşturdu. Chuck D, Nas, Lil Wayne, Freddie Gibbs, Twista ve Common, Sox şapkası takarken görüldü. Ailesi Chicago’lu olan Kendrick Lamar, Rolling Stone’un kapağına White Sox ceketi ile çıktı. Yukarıda da uzun uza bahsettiğim üzere belirli bir kitleye eserleri ve görüşleri ile yön veren kişilerin giydikleri, taktıkları, yedikleri ve içtikleri kuşkusuz kitleleri tarafından benimsenmektedir. Bu noktada ülkemizde 2000 li yıllarda fullcap’ler ile sokak aralarında gördüğümüz rap müzik sevdalısı arkadaşlarımız şartların ve yılların getiri nedeni ile daha standart giyinmeye başladırlar.
Şapka ve Hiphop kültürü denilince aklıma dünyada nasıl ilk olarak Eazy-E ve Chicago White Sox geliyorsa, ülkemizde de ilk olarak Beta ve Fötr Şapkaları gelir.
Naif, esprili ve güler yüzlü olmanın acizlik ve yumuşaklık sayıldığı ülkemizde ve hiphop kültüründe esprili tarzı, sözcüklerle ustaca oynayışı ve fötr şapkaları ile Beta yarattığı eserler ve hayata karşı güçlü duruşu ile hiphop kültürüne önemli imzalar atmış yapı taşlarından biri ve önemli bir yapı taşı olarak bu kültür içinde kalmaya devam edecek.
Beta ile ilgili bir şeyler karalayacaktım beceremedim, ne yazsam eksik kalacak ne yazsam yanlış olacak gibiydi. Şapkaları severdi, hiphop kültürünü severdi. İki sevdiği elementi ona atıfta bulunarak harmanlamaya çalıştım.
Mekanın Cennet Olsun BETA, Mekanın Cennet Olsun ‘’9’’….
Kaynak: https://blogs.fangraphs.com/the-white-sox-cap-and-hip-hop-culture/
